Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) có vai trò đặc biệt quan trọng trong hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát (VTP).
Theo kết quả điều tra của Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an, hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát được xây dựng và hoạt động theo mô hình tập đoàn với CTCP Tập đoàn Vạn Thịnh Phát giữ vai trò trung tâm, nắm giữ cổ phần và kiểm soát toàn bộ hoạt động của các công ty trong hệ sinh thái. Hệ sinh thái VTP với hơn 1000 công ty gồm các công ty con, công ty thành viên trong và ngoài nước, được chia thành nhiều tầng lớp, nhưng cơ bản được chia thành 4 nhóm chính có quan hệ chặt chẽ với nhau: (i) nhóm định chế tài chính tại Việt Nam, (ii) nhóm công ty có hoạt động kinh doanh thật tại Việt Nam, (iii) nhóm công ty tạm gọi là “công ty ma” tại Việt Nam, (iv) nhóm công ty tại nước ngoài.
Trong đó, SCB có vai trò đặc biệt quan trọng, được sử dụng như một công cụ/ nơi cấp vốn cho các công ty trong hệ sinh thái VTP. Bà Trương Mỹ Lan (chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) dù không nắm giữ chức vụ nào tại SCB nhưng được xác định là người có quyền lực tại ngân hàng này, vì từ khi sáp nhập (năm 2012) đến nay bà luôn nắm cổ phần chi phối từ 85% đến 91.5%.
Xét về quy mô tổng tài sản, SCB thuộc Top 5 ngân hàng có quy mô lớn do được hình thành từ việc sáp nhập từ 3 ngân hàng (Ngân hàng TMCP Sài Gòn – SCB, Ngân hàng TMCP Đệ Nhất - Ficombank, Ngân hàng TMCP Việt Nam Tín Nghĩa - TinNghiaBank (năm 2012). Tuy nhiên, tình trạng tài chính của SCB vốn dĩ đã có nhiều yếu kém sau sáp nhập, và thực chất không có cải thiện sau thời gian tái cơ cấu. Thậm chí, theo kết luận của cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an, thực trạng tài chính của SCB tại thời điểm 30/06/2017 đã là rất xấu; bản chất tại thời điểm này SCB đã âm vốn chủ sở hữu (thời điểm có đợt thanh tra liên ngành gồm Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng, Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán nhà nước, và Ủy ban giám sát tài chính quốc gia). Tuy nhiên, do “được thông đồng”, nên hầu hết các chỉ số tài chính/ tỷ lệ an toàn đều được “làm đẹp” hơn thực tế. Và trong suốt 5 năm sau đó, theo báo cáo tài chính công bố chính thức của SCB, các con số kết quả kinh doanh trồi sụt thất thường và khó hiểu, do nhiều khoản mục, nội dung không được thuyết minh chi tiết.
Cùng nhìn lại số liệu từ báo cáo tài chính công bố chính thức của SCB trong hơn 10 năm tái cơ cấu.
Tính đến 30/06/2022 (trước khi xảy ra sự “đổ bể”), tổng tài sản đạt 761.2 nghìn tỷ đồng, gấp hơn 5 lần cuối 2012; Quy mô huy động tiền gửi khách hàng đạt 594.6 nghìn tỷ đồng, gấp 7.5 lần cuối 2012. Bên cạnh huy động tiền gửi tiết kiệm, SCB còn huy động vốn thông qua phát hành giấy tờ có giá (trái phiếu); 97.6 nghìn tỷ đồng (đến 30/06/2022).
Quy mô tổng tài sản và số dư các nghiệp vụ tiền gửi và tín dụng tăng nhanh so với mức tăng trung bình chung toàn ngành; tuy nhiên kết quả lợi nhuận trồi sụt thất thường tùy năm; đặc biệt trong 3 năm gần đây trồi sụt đến khó hiểu.
Tỷ lệ nợ xấu (nếu không bao gồm VAMC) luôn nằm ở mức “lý tưởng <1.2%. Vốn chủ sở hữu đến 30/06/2022 được báo cáo đạt 23.1 nghìn tỷ đồng; trong khi theo kết luận của cơ quan điều tra, con số thực tế đã âm từ nhiều năm trước.
Nguồn: Tóm tắt kết quả kinh doanh các Ngân hàng thương mại Q3-2023 của Vietdata
留言